اندازه گیری اکسیژن موجود در آب بروش وینکلر

اندازه گیری اکسیژن موجود در آب بروش وینکلر

اکسیژن محلول در آب مورد نیاز موجوداتی است که در آب زندگی می‌کنند. میزان انحلال اکسیژن در آب تابعی از دما، میزان کلرور در آب و فشار جزئی است.

میزان انحلال اکسیژن در آب تابع قوانین گازهاست. اکسیژن از گازهایی است که با آب واکنش نمی‌دهد، بنابراین میزان انحلال آن تابعی از قانون هنری است. پس انحلال آن در آب تابع فشار جزئی آن است. بیشترین میزان انحلال آن در کنار دریا و کمترین آن در ارتفاعات است. همچنین انحلال آن در آب تابعی از دما است و با افزایش دما میزان انحلال اکسیژن در آب کاهش می‌یابد.

اهمیت DO در بحث‌های مهندسی زیستی به سه دلیل است:
۱. در بحث تصفیه فاضلاب به روش بیولوژیکی برای فعالیت میکرواورگانیزم‌های هوازی نیاز به اکسیژن وجود دارد.
۲. اندازه گیری DO پایه آزمایش BOD است.
۳. میزان خورندگی آب بستگی به میزان DO موجود در آب دارد.


روش‌های اندازه گیری

روش فیزیکی

امروزه برای اندازه گیری Do در محل نمونهبرداری از دستگاههای کوچک سیار که مجهز به الکترود غشایی است، استفاده می‌شود. الکترود غشایی بر اساس سرعت نفوذ مولکولهای اکسیژن از یک غشا ساخته شدهاست. این روش فیزیکی بطور ساده و سریع انجام می‌گیرد.

روش شیمیایی وینکلر یا یدومتری

یدومتریدقیق‌ترین و قابلاعتماد‌ترین روش اندازه گیری Do می‌باشد. ‌ اینروش یک روش تیتراسیونی است که بر اساس خواص اکسیدکنندگی اکسیژن محلول انجام می‌گیرد. با افزایش Mn ۲+ به محلول قلیایی شده آب، هیدروکسید منگنزبا اکسیژن محلول آب ترکیب شده، ایجاد MnO۲ می‌کند. با مصرف تمام اکسیژن موجود، محلول اسیدی می‌شود. با افزودن یدور در محیط اسیدی MnO۲ با یون یدور، وارد واکنش شده، ید آزاد می‌کند. مقدار ید آزاد شدهتوسط محلول تیوسولفات تعیین می‌شود و از روی مقدار تیوسولفات مصرفی، مقدار اکسیژنموجود در آب محاسبه می‌شود.