اندازه گیری ظرفیت اسیدی و بازی آب نمونه

اسیدیته و قلیائیت آب، هر دو به مقدار CO۲ محلول در آب بستگی دارند. CO۲ در آب حل شده و اسید کربنیک تولید می‌کند. اسید حاصله در داخل آب، یونیزه شده وپروتون و یون بی‌کربناتایجاد می‌کند. پروتون باکربنات کلسیم ترکیب شده و با تولید بی‌کربنات باعث تبدیل کربنات‌ها به بی‌کربنات می‌شود و در نتیجه حلالیت کربنات کلسیم در آب افزایش می‌یابد.



شناساگر مورد استفاده

شناساگرهای مورد استفاده در تعیین قلیائیت آبعبارتند ازفنل فتالینومتیل اورانژ. تیتراسیون معمولا یک اسید قوی استاندارد نظیراسید سولفوریک واسید کلریدریکانجام می‌شود. در تیتراسیونبا فنل فتالین، اگر رنگ شناساگر که در داخل محلول نمونه بعلت محیط قلیائیارغوانی باشد و در PH=۸. ۳ بی‌رنگ شود، مقدار اسید مصرفی خنثی‌سازی قلیائیت ناشی ازهیدروکسید و کربنات را نشان می‌دهد.

اگر به این نمونه چند قطره متیل اورانژ اضافه شود، رنگ محیط نارنجی زرد خواهد شد که با تیتراسیون توسط اسید در PH اسیدی رنگ محلول سرخ خواهد شد. این مقدار اسید در واقع برای خنثی سازیبی‌کربنات‌ها بکار رفته است. مجموع قلیائیت‌های فنل فتالین و متیل اورانژ راقلیائیت کلمی‌نامند و با علامت اختصاری T نشان می‌دهند.



در رابطه بالا، M، بیانگراسیدمصرفی برای خنثی کردن بی‌کربنات‌ها، P، اسید مصرفی برای خنثی کردن هیدروکسید و کربنات و T، قلیائیت کل است.


قلیائیت آب ناشی از تعدا زیادی آنیونهای مختلف موجود در آب است مهم‌ترین این آنیون‌ها: CO۳ ۲-، OH-، SiO۳ ۲-، PO۴ ۳-، HCO۳ – می‌باشند.


قلیائیت را از روش تیتراسیون مستقیم نمونه توسط یک محلول استاندارد اسید بدست می‌آورند، اما بسته به اینکه کدامیک از دو معرف فنل فتالئین یا متیل اورانژ استفاده شود دو نوع قلیائیت حاصل می‌شود، که هر کدام از ایندو در محدوده pH خاصی تغییر رنگ می‌دهند.


قلیائیت p: تغییر رنگ فنل فتالئین در حدود ۳/۸= pH است و در این موقعیت هیدروکسید‌ها و نیمی از قلیائیت کربناتی خنثی می‌شود و به آن قلیائیت فنل فتالئین یا قلیائیت p می‌گویند.


قلیائیت T: تغییر رنگ اندیکاتور متیل اورانژ در حدود ۵/۴= pH است، و قلیائیت ناشی از وجود هیدروکسید‌ها و کربنات‌ها و بی‌کربنات‌ها، تا حدی که بی‌کربنات‌ها خنثی شده و تبدیل به اسید کربنیک شوند پیش خواهد رفت. به این قلیائیت، قلیائیت کل یا قلیائیت T می‌گویند.