روش استخراج طلا از قطعات کامپیوتری

به مجموعه اي از قطعات سخت افزاري مانند CPU و ديگر اجزاي رايانه ای و RAM , MAIN BOARD شبكه اي ، تلفن همراه و همچنین اجزای برخی وسایل مانند مایکروویو و ماشین لباسشویی و... ، اطلاق مي شود كه به دلايلي غيرقابل استفاده شده است و امروزه به عنوان سریع ترین منبع تولید زباله دراتحادیه اروپا شناخته شده اند. عمر کوتاه تجهیزات کامپیوتری از یک طرف و تنوع طلبی مردم به استفاده از تجهیزات الکترونیکی جدید سبب شده است که رفته رفته بحث زباله های الکترونیکی به مشکل بزرگ دنیا تبدیل شود؛ مشکلی که کشورهای پیشرفته و بزرگ برای آن راه حلی یافته اند و با تصویب قانون خاص مربوط به آن و موظف شناساندن تولیدکنندگان به بازیافت محصولات تولید شده خود این مشکل را تا حدودی حل کرده اند.
بر اساس گزارش سازمان ملل بین 20 تا 50 میلیون تن زباله الکترونیکی در سال دفع شده و کشور آمریکا بزرگترین تولید کننده این زباله ها در جهان محسوب می شود.

به مجموعه اي از قطعات سخت افزاري مانند CPU و ديگر اجزاي رايانه ای و RAM , MAIN BOARD شبكه اي ، تلفن همراه و همچنین اجزای برخی وسایل مانند مایکروویو و ماشین لباسشویی و... ، اطلاق مي شود كه به دلايلي غيرقابل استفاده شده است و امروزه به عنوان سریع ترین منبع تولید زباله دراتحادیه اروپا شناخته شده اند.

عمر کوتاه تجهیزات کامپیوتری از یک طرف و تنوع طلبی مردم به استفاده از تجهیزات الکترونیکی جدید سبب شده است که رفته رفته بحث زباله های الکترونیکی به مشکل بزرگ دنیا تبدیل شود؛ مشکلی که کشورهای پیشرفته و بزرگ برای آن راه حلی یافته اند و با تصویب قانون خاص مربوط به آن و موظف شناساندن تولیدکنندگان به بازیافت محصولات تولید شده خود این مشکل را تا حدودی حل کرده اند.
بر اساس گزارش سازمان ملل بین 20 تا 50 میلیون تن زباله الکترونیکی در سال دفع شده و کشور آمریکا بزرگترین تولید کننده این زباله ها در جهان محسوب می شود.
بر اساس قوانین جهانی کنوانسیون زباله های الکترونیکی و الکتریکی ( WEE ) بازیافت این نوع زباله ها به میزان چهار کیلوگرم به ازای هر نفر الزامی است . به موجب این قانون تولیدکنندگان موظفند بودجه طرح های بازیافت را تامین کنند و خرده فروشان خدمات بازپس گیری را در اختیار مشتریان قرار دهند

طبق قراردادی از سوی سازمان ملل در سال 1989 برای کنترل زباله های خطرناک که از کشورهای ثروتمند به کشورهای فقیر وارد می شود، هر کشوری میتواند بصورت یک جانبه واردات این زباله ها را ممنوع کند، و صادر کنندگان نیز قبل از فرستادن زباله باید موافقت کشور مقصد را کسب کند. اما آمریکا که مهمترین منبع تولید زباله دیجیتال و سمی محسوب می شود، هرگز این قرارداد را امضا نکرد و کشورهایی مانند چین نیز بخاطر پول، مقادیر زیادی از این ضایعات را وارد می کنند. هم اکنون ۷۰درصد کامپیوترها و موبایل های جهان در چین بازیافت می‌شود
هر رايانه روميزي داراي ٣٢ درصد پلاستيك، نزديك به ٧ درصد سرب، 41 درصد آلومينيوم، 0/0016 درصد طلا، ٢0 درصد آهن، 189/٠درصد نقره و مقاديري فلزات سنگين و خطرناك مانند كادميوم، جيوه و آرسنيك است

****

***

***

***

زباله هاي الکترونیکی سومین منبع بزرگ تولید سرب درزباله های جامد شهری است.
گر چه زباله هاي الكترونيكي تنها 2 درصد از حجم كل زباله هاي جمع آوري شده در كشورهاي مختلف را تشكيل مي دهد؛ اما اين حجم ناچيز شامل 70 درصد زباله هاي حاوي مواد سمي است
مانيتور رايانه بين ٤ تا ٨ پوند و يك تلويزيون رنگي ٧٢ اينچي به طور متوسط ٨ پوند سرب دارد كه ازجمله زيان هاي آن، ايجاد آسيب هاي مغزي در كودكان است. Cpu نيز شامل مقاديري جيوه و كادميوم است

عنصر سمی از جمله "کادمیوم” عنصری سرطان زا محسوب می شود، "آرسنیک" می تواند به مسمومیت های شدید یا حتی مرگ منجر شود، "سرب” مشکلاتی همچون کند ذهنی، کم خونی و مسمومیت به دنبال دارد .كروم مي تواند زمينه بروز فشار خون بالا، كمبود آهن، بيماري هاي كبدي و آسيب هاي مغزي و عصبي را فراهم كند و در کنار همه اینها " جیوه " که تاثیر مخربی بر سیستم ایمنی بدن دارد و آنزیم ها و ژن ها را تغییر می دهد و موجب آسیب دیدن سیستم عصبی از جمله وارد آمدن صدماتی به حس چشایی، بینایی و لامسه می شود، همه این موارد موجب شده است تا نهادهای مسئول در کشورهای مختلف جهان برای دفع این نوع از زباله ها به صورت جدی اقدام کنند
بعضي شركت هاي بزرگ خود موظف به بازيافت كالاهاي توليدي شان شده اند. مثلاً در ژاپن شرکت HP هنگام فروش كالا مبلغي را نيز به عنوان بازيافت مي گيرد تا بعد از اسقاطي شدن كالاي الكترونيكي، آن را بار ديگر وارد چرخه بهره وري كند

فرآيند جداسازي قطعات الكترونيكي براي بازيافت كار پيچيده اي مي باشد به طوري كه در اروپا ٢ مركز در سوئد و انگلستان براي انجام اين كار احداث شده است و بقيه كشورها كالاهاي الكترونيكي خود را براي بازيافت به اين ٢ كشور مي فرستند.
بسیاری از قطعات دستگاههای رایانه ای "الکترومگنتیک" هستند اگر به صورت درست و کارشناسانه دفع نشوند با تشعشعاتی که از خود بروز می دهند سلامتی انسانها را با خطر جدی روبرو خواهند کرد. در قطعات "الکترومگنتیک" امواج به صورت عمود بر هم منتشر می شود که برای انسانها بسیار خطرناک است. درست مانند کاری که دستگاههای مایکروویو انجام می دهند و مواد غذایی را از درون می پزند این تشعشعات نیز می توانند تاثیرات خطرناک و مخرب ژنتیکی بر بدن انسانها گذاشته و علاوه بر آسیب رساندن به اندامهای داخلی بدن موجب متولد شدن کودکان ناقص الخلقه نیز شوند.
از سال1371رايانه وارد ايران شده و اولين محموله تقريباً شامل 10 هزار رايانه بوده است، طبق برآوردها طي چند سال اخير هر ساله يك ميليون و 200هزار تا يك ميليون و 500 هزار رايانه در ايران مونتاژ شده است.
زباله هاي رايانه اي هر چند به خاطر داشتن بعضي فلزات گران بها مثل طلا و پلاتين ارزشمند است، ولي بازيافت آن به علت وجود فلزات سنگين و سمي مثل سرب و كادميوم نياز به فناوري پيشرفته اي دارد.
بنابراين در ايران انجام اين كار اقتصادي نيست و فقط قطعات پلاستيكي و بعضي از فلزات آن مانند آلومينيوم و آهن توسط زباله جمع كن ها جداسازي و براي استفاده مجدد فروخته مي شود ولي قطعات مداري پس از چندين بار استفاده دور انداخته و با بقيه زباله ها دفن مي شود.
دفن يا سوزاندن اين زباله ها سبب ورود عناصر سنگين به آب هاي زيرزميني و گازهاي سمي به محيط زيست مي شود.

در كشور ما براساس ماده ١١ قانون مديريت پسماند، سازمان محيط زيست موظف است آيين نامه اجرايي مديريت پسماند را با همكاري دستگاه هاي ذي ربط تهيه كند تا نحوه برخورد با تمام پسماندها از جمله زباله هاي الكترونيكي مشخص شود.
طبق قانون مدیریت پسماندها، مسئولیت اجرایی پسماندهای ویژه و صنعتی بر عهده تولیدکنندگان آنها است و در واقع عرضه کنندگان اینگونه خدمات باید جنبه های مدیریت پسماندها ی تولیداتشان را هم ارائه دهند. ولی متاسفانه نه سازمان بازيافت و نه محيط زيست هنوز هيچ برنامه اي براي جمع آوري و بازيافت زباله هاي الكترونيكي نينديشيده اند.

حال بایستی با این زباله های خطرناک چه کرد؟

بازیافت قطعات الکترونیکی در ژاپن