روشهای آبرسانی

روشهای آبرسانی
تاریخچه آبرسانی در ایران:
از زمان های دور و حتی پیش از آمدن آریایی ها به ایران ابیاری مورد توجه ساکنان این سرزمین بوده است.کهن ترین اثری که از ایران باستان در زمینه سدسازی و مهار آب های روان بجا مانده سدهای مشکایی و لاکوریان در بلوچستان میباشدکه ساختمان آن از 4000سال قبل میباشد.
ایرانیان برای برداشت آب از زیرزمین دو روش را بکار می بردند:
1-کندن چاه که با کمک دول آب را بیرون آورده واستفاده می کردند.
2-کندن قنات که با شیب کم آب را از چاه مادر به روی زمین روان می ساختند.
کهن ترین قناتی که در تاریخ از ان یاد شده است در ارمنستان است که ساخت آن به3000 سال قبل برمی گردد.
طول قنات های ایران به 2تا90 کیلومتر میرسید و مجموع درازای قنات هایی که آثار آن هنوز پابرجاست به 400هزار کیلومتر میرسند.
برای استفاده از آب های طبیعی در آبرسانی مناطق مسکونی نخستین بار در سال 1301ایجاد شبکه های لوله کشی مورد برسی قرارگرفت و قسمتی از شهرهای آبادان،مشهد و بیرجند لوله کشی شدند.
شهر تهران ابتدابوسیله 26 رشته قنات آبرسانی می شد که برای لوله کشی از سال 1303 مطالعاتی آغازگشت و تا 1329ادامه یافت.
هم اکنون تهران دارای6600کیلومتر لوله کشی اصلی میباشد که در سال 1374 حدود 42درصدآب مورد نیاز خود را از رودخانه کرج تامین می نماید.
انواع مصارف آب

مصارف آب در یک منطقه مسکونی به 3 گونه میباشد:
1-مصرف خانگی
2-مصرف صنعتی
3-مصرف همگانی

روشهای آبرسانی
تاریخچه آبرسانی در ایران:
از زمان های دور و حتی پیش از آمدن آریایی ها به ایران ابیاری مورد توجه ساکنان این سرزمین بوده است.کهن ترین اثری که از ایران باستان در زمینه سدسازی و مهار آب های روان بجا مانده سدهای مشکایی و لاکوریان در بلوچستان میباشدکه ساختمان آن از 4000سال قبل میباشد.
ایرانیان برای برداشت آب از زیرزمین دو روش را بکار می بردند:
1-کندن چاه که با کمک دول آب را بیرون آورده واستفاده می کردند.
2-کندن قنات که با شیب کم آب را از چاه مادر به روی زمین روان می ساختند.
کهن ترین قناتی که در تاریخ از ان یاد شده است در ارمنستان است که ساخت آن به3000 سال قبل برمی گردد.
طول قنات های ایران به 2تا90 کیلومتر میرسید و مجموع درازای قنات هایی که آثار آن هنوز پابرجاست به 400هزار کیلومتر میرسند.
برای استفاده از آب های طبیعی در آبرسانی مناطق مسکونی نخستین بار در سال 1301ایجاد شبکه های لوله کشی مورد برسی قرارگرفت و قسمتی از شهرهای آبادان،مشهد و بیرجند لوله کشی شدند.
شهر تهران ابتدابوسیله 26 رشته قنات آبرسانی می شد که برای لوله کشی از سال 1303 مطالعاتی آغازگشت و تا 1329ادامه یافت.
هم اکنون تهران دارای6600کیلومتر لوله کشی اصلی میباشد که در سال 1374 حدود 42درصدآب مورد نیاز خود را از رودخانه کرج تامین می نماید.
انواع مصارف آب

مصارف آب در یک منطقه مسکونی به 3 گونه میباشد:
1-مصرف خانگی
2-مصرف صنعتی
3-مصرف همگانی

1-مصرف خانگی شامل مواردی از قبیل:آشامیدن،پخت و پز،ظرفشویی، استحمام ،لباسشویی ،کولر و...میباشد که بستگی به جمعیت محل و میانگین مصرف شبانه روزی افراد دارد.
مصرف روزانه خود بستگی به عواملی از قبیل سطح زندگی دارد و هرچه افراد از نظر مالی و بهداشت بالاتر باشند مصرف روزانه بالاتری خواهند داشت.
آمارهای سازمان آب منطقه ای تهران نشان می دهدکه میانگین مصرف سرانه مردم تهران(مصرف خانگی و صنایع و متفرقه)در سال 1355نزدیک به 200لیتردرشبانه روز بود و در بقیه شهرها و روستاها به نسبت بالا رفتن سطح زندگی مصرف سرانه افراد بالا میرود که باید مورد توجه باشد.
2-مصرف صنعتی که به 3 گروه تقسیم می شود:
الف-مصرف کارگاه های کوچک مانند نانوایی- قصابی-آرایشگاه و ...که در زیر به مقدار نیاز آبی آنها اشاره می شود:
-نانوایی-برای هر 200نفر از ساکنان محل نیاز به یک کارگر نانوا و برای هر کارگر140لیتر در روز
-قصابی-برای هر300 نفر از ساکنان محل نیاز به یک کارگر قصابی و برای هر کارگر100لیتردرروز
-آرایشگاهی-برای هر250نفر از ساکنان محل نیازبه یک آرایشگر و برای هر کارگر آن100لیتردرروز

ب-مصرف کارخانه های بزرگ که برای خنک کردن موتورها،تولید و شستشوبکارمیرودو بسته به نوع و مقدار فراورده  و مواد خام مصرفی متغیر است.

ج-مصرف دامداری ها که برای نگهداری هر دام بزرگ (گاو-اسب)50تا80لیتر در شبانه روزو برای هردام کوچک(بز)10تا20لیتردر نظر گرفته می شود.

3-مصرف همگانی که عبارتند از:
الف-آتش نشانی –برای خاموش کردن یک آتش بسته به بزرگی آن تا 500مترمکعب یا بیشتر ممکن است نیاز باشد که با توجه به وسعت منطقه و احتمال چند آتش سوزی در یک شبانه روزمقدارآب موردنیازنسبت به مصارف دیگر بسیار ناچیز است ولی چون این مقدار باید در یک زمان کوتاه بکار رودتوجه به آن در محاسبه شبکه آبرسانی ضروری است و حجم اضافه برای خاموشی آتش در مخازن ذخیره دست کم برای 2ساعت خاموش کردن آتش بایستی کفایت نماید.
استانداردهای وزارت نیروامکان استفاده از هر شیر آتش نشانی را با حفظ کمترین فشار برای مناطقی با خطر آتش سوزی کم برابر 10لیتر و برای مناطق با خطر بالا20لیتر در ثانیه پیشنهاد می کند.

ب-مصارف تاسیسات سازمان آب که شامل آب لازم برای شستشوی مخازن و استخرهای ته نشینی و...می باشد و حدود1تا1.5درصدمصرف در نظر گرفته می شود.

ج-تلفات آب که شامل آب هایی است که در اثر شکستن لوله و نشت آب هدر می رود و این مقدار را برای لوله های نو 5درصد و لوله های کهنه 8درصد و برای لوله های اصلی 1درصد در نظر می گیرند.

انواع خطوط انتقال آب

برای انتقال یک آب از منبع آن به نقاط مورد استفاده ممکن است از کانال روباز،تونل های انتقال آب و یا شاه لوله استفاده گردد که بسته به نوع خط دارای سطح مقطع های متفاوت می باشند.

خط های انتقال آب به 2 گروه تقسیم می شوند:

1-خط های انتقال آب ثقلی با سطح آزاد که در آنها نیروی ثقل زمین تنها نیروی محرکه آب است و از نظر هیدرولیکی تابع حرکت آزاد آب درکانال های روباز است مانند قنات ها که خط فشار آب در اینگونه لوله ها درون لوله و بر سطح جریان منطبق است.

2-خط های انتقال آب تحت فشار که در آنها بجز نیروی ثل از نیروی پمپ نیزبرای حرکت آب استفاده می شود که خط فشار آب در اینگونه لوله ها بالاتر از تاج لوله قرار می گیرد.

اجزای خط های انتقال آب

1-لوله ها: که بخش اصلی خط های انتقال و شبکه توزیع اب را تشکیل می دهند و بجز انتقال و پخش آب باید بسته به نیاز فشار های گوناگونی را نیز تحمل نمایند.

لوله هایی که امروزه در آبرسانی بکار می روند به ترتیب اهمیت و دامنه کاربرد عبارتند از:

الف-لوله های چدنی که با قطر 40تا1200میلیمتر ساخته می شوندو در ایران این لوله ها با قطر 80تا700میلیمتر با روش گریز از مرکزتولید می گردد.

این لوله ها برابر استاندارد ISOدر سه کلاس به بازار عرضه می شود.کلاس LAبرای تحمل فشارهای کم در شبکه حدود8 اتمسفرساخته می شوند و پیش از بیرون آمدن از کارخانه با فشار 20اتمسفر آزمایش می گردند.کلاس A برای تحمل فشار های متوسط در آبرسانی حدود10اتمسفر ساخته می شوند ودر کارخانه زیرآزمایش فشای 25اتمسفررار میگیرند،کلاسBبرای تحمل فشار زیاد تا 12 اتمسفربوده و در کارخانه با فشار30 اتمسفر آزمیش می گردند.

لوله های چدنی مقاومت خوبی در برابر خوردگی دارندولی با این وجود برای بالا بردن مقاومت مزبوررویه درونی آنها با ملاتی از ماسه و سیمان و روه بیرونی با قیر اندود می کنند. اتصال این لوله ها در قطر کوچک به صورت نر و ماده و برای آب بندی جای اتصالات حلقه لاستیکی را درون مادگی قرار داده و با پیچاندن حلقه چدنی دنده داربه درون مادگی باعث فشرده شدن حلقه لاستیکی و آب بند شدنلوله می شوند.
لوله های چدنی معمولی که ترکیب های گرافیت در آنها بصورت وزنی شکل میباشندشکننده بوده که برای برطرف کردن این عیب و افزایش تحمل فشارانها رکب های گرافیت را بصورت کروی در می آورند که به لوله های چدنی داکتیل معروف اند و با حفظ خواص لوله های چدنی تا حدی خاصیت الاستیک به لوله داده و ابلیت تحمل فشار لوله را افزایش می دهد.

ب- لوله های آزبست سیمان که پس از لوله های چدنی بیشترین کاربرد را در آبرسانی داشته و از10تا15درصد وزنی الیاف آزبست و 85تا90درصدسیمان ساخته شده اند.
به علت خطرات ناشی از جداشدن الیاف آزبست کاربرد آن کاسته شده و دربرخی کشورها بکلی ممنوع است.
مقاومت این لوله هادر برابر خوردگی از لوله های بتنی بیشتر است و در صورتی که زمین مورد نظر دارای سولفاته باشد در ساختمان این لوله ها از سیمان ضدسولفات استفاده می شود.

ج-لوله های بتن آرمه که معمولا برای قطرهای بیشتر از 500میلیمترو فشارهای درونی کمتر از10اتمسفر ساخته می شوند.
از این لوله ها بیشتر در ایجاد شاه لوله ها استفاده می شودو غالبا بصورت نر و ماده  متصل می گردند که ممکن است با ساختن حله ای بتن آرمه در اطراف جای اتصال نقطه پیوند آبندی شود.

د- لوله های فولادی که با قطرهای 6تا3000 میلیمتر میسازند و به 2دسته تقسیم میشوند:

1-لوله های بی جوش طولی که با روش نورد ساخته شده که برای لوله های با قطر کم(500) میلیمتراست.
2-لوله های با جوش طولی که از خم کردن ورق های فولادی و جوش دادن آنها بدست می آیند،ازاین روش برای لوله های بزرگ با قطر 300تا3000میلیمتر استفاده می شود.
لوله های فولادی برخلاف لوله های چدنی شکننده نیست ولی مقاومت آنها در برابر آب های خورنده کمتر است لذا بایستی برای آنها قشری به عنوان عایق وجود داشته باشد.

ه-لوله های پلاستیکی که با فراورده های پتروشیمی ساخته شده و براثر حرارت دیدن نرم و پس از سردشدن شکل قالب را به خود می گیرندکه دارای وزن کم نیز بوده لذا حمل ان به راحتی میباشد.
این لوله ها عایق الکتریسیته و در برابر  آب های خورنده مقاومت خوبی دارندو نوعPVCبه 3گروه با فشار 6،10و16 اتمسفر تقسیم می شود.

2-پیوندی ها:قطعه هایی اند مانند زانویی با زوایای گوناگون،سه راهی ها،چهارراهی ها،تبدیل ها،درپوش ها،کلاهک ها،مهره و ماسوره ها و...
چنین قطعه هایی ممولا چدنی بوده و باید از نظ قدرت تحمل فشار متناسب با لوله هایی باشندکه به آنها می پیوندند.

3-شیرها : دستگاه هایی اند برای قطع،وصل،تنظیم و برداشت آب در خطهای انتقال که انواع ان شامل موارد زیر میباشند:
الف-شیرهای قطع و وصل که برای قطع جریان در یک لوله یا سمتی از خط انتقال بکار می روندو بایستی به تعداد کافی در نقاط مورد لزوم یعنی پس از هرانشعاب پیش بینی گردند.در طول های مستقیم و بی انشعاب دست کم هر 500تا1000متر یک شیر باید پیش بینی نمودتا حین تعمیر لوله لازم نباشد که همه لوله را از آب خالی و دوباره پر نمود.این شیرها در خط های انتقال معمولا کشویی یا پروانه ای می باشند.

ب-شیر های یکطرفه که برای یکسو کردن جریان آب و بیشتر در ایستگاه پمپاژو بعد از پمپ بکار می روند تا هنگام خاموشی های ناگهانی از برگشت آب درون پمپ جلوگیری شود.

ج-شیرهای کنترل خودکار که در جایی نصب می گردند که هدف کنترل و تنظیم خودبه خودی جریان آب شامل دبی-فشار یا سرعت در لوله است.مهمترین انواع این شیرها عبارتند از:
1-شیرفشارشکن که در نقاطی که فشار از حد مجاز بیشتر است قرار می گیرند.
2-شیرنگهدارنده فشار که در جاهایی که هدف جلوگیری از کاهش فشار زیاد است نصب می شوند مانند محل برداشت آب یک انشعاب که باعث کاهش فشار زیاد در شاه لوله و عدم تامین فشار لازم برای مصرف کنندگان گرددو با نصب این شیر در ابتدای انشعاب مانع کاهش بی رویهفشار در لدله اصلی می شوند.
3-شیرهای اطمینان که هنگام بالا رفتن فشار در لوله بیش از حدمجاز،این شیر باز شده و آب به بیرون خط لوله می ریزدو معمولا دوباره به مخزن برداشت یا کانال فاضلاب منتقل می شود.
4-شیر کنترل دبی که بر دو گونه اند.یک نوع آن با دبی ثابت تنظیم شده یعنی اگر دبی از مقدار ثابت بیشتر شود بسته و اگر کمتر شود باز می شوند. نوع دیگر مقدار دبی ثابت را میتوان با دست تغییر داد و یا از راه دور آن را برای هر دبی تنظیم کرد.
5-شیر کنترل سطح آب یا شیر شناور که در مخازن ذخیره با قطرهای 40تا300 میلیمتربکار میروند
6-شیرکنترل ارتفاع که با تغییر ارتفاع آب در مخزن و با فشار استاتیکی که به شیر وارد می شود شیر بصورت خودکار باز و بسته می شود
7-شیر اتلاف انرژی که انرژی سینیتیک آب را کاهش داده و از دو استوانه تودرتوساخته می شوند،روی استوانه داخلی سوراخ هایی دارد، آب ابتدا وارد استوانه بیرونی و سپس از سوراخ های جانبی وارد استوانه داخلی می شود.دریچه شیر بصورت حلقه ای استوانه درونی را احاته کرده و فاصله میان دو استوانه را پر می کند، دریچه شیر با کمک الکتروموتوری در امتداد محور لوله تغییرجا می دهد.

د-شیر های هواگیری:ممکن است بعلت مکش هایی در لوله ها هوا وارد شود و یا بخشی از هوای محلول در آب بعلت سرعت پایین آب در برخی نقاط بصورت حباب از آب جدا شده و فضاهایی از هوا در لوله ایجاد شود و سبب مختل شدن جریان گردند لذا در نقاط بلند خط انتقال  این شیر ها نصب می شود.

ه-شیرهای شستشو:ذرات ناشی از کنده شدن مواد از لوله ها و ماسه به نقاط گود شبکه آبرسانی رفته و لذا برای تخلیه آن در این نقاط نیاز به شیر شستشو داریم.

4-دبی سنج ها: دستگاه هایی اند که بجز مقدار آب گذرنده از خط برحسب متر مکعب،مقدار دبی لحظه ای را نیزبرحسب مترمکعب در ثانیه نشان می دهند.انواع مهم آن عبارتند از:
دبی سنج پروانه ای-لوله ونتوری- دبی سنج الکترومغناطیسی و دبی سنج صوتی.

موقعیت لوله های انتقال آب

1-جای لوله های آبرسانی در گذرگاه ها:در بیرون از مناطق مسکونی لوله ها در مجاور جاده ها قرار می گیرند تا نیازی به جاده دستری ویژه برای بازدید و نگهداری لوله نباشد اما در داخل محدوده شهر یا روستالوله ها در سواره رو خیابان بوده بطوری که فاصله محور لوله تا پیاده رویک متر باشد.
در مسیر خط انتقال آب به آبادی باید توجه داشت که اگر لوله گاز و فاضلاب نزدیک لوله آبرسانی باشند بایستی لوله گاز بالاتر و لوله فاضلاب پایین تر از لوله آب قرارگیرند.استانداردهای وزارت نیروحداقل 50سانتیمتر اختلاف ارتفاع در صورت متقاطع بودن و 3متر فاصله افقی بین مسیر لوله های آب و فاضلاب را برای حالت موازی بودن توصیه می کنند.

2-گودی لوله های آبرسانی:عمق لوله هابسته به بیشترین درجه گرما و سرما در محل تعیین می شود.
               
کارگذاری لوله های انتقال آب

الف-کندن ترانشه-کندن شیار برای کارگذاری لوله با دست یا بیل مکانیکی انجام می شود.خاک جمع شده از ترانشه باید به فاصله 0.4متر اطراف یار ریخته شود،کف ترانشه باید صاف باشد بویژه برای لوله های با قطرکم و کوچکتر از300میلیمترکه مقاومت خمش آنها کم می باشد.

ب- بسترگذاری لوله ها:هنگام کارگذاری و پیوند لوله ها به همدیگر باید درون لوله ها تمیز باشد،درمورد لوله هایی که فلزی نیست بهتر است یک سیم مسی کنارآنها راردادتابعدا درصورت عدم امکان استفاده از نقشه بتوان با ردیاب مسر لوله را تعیین کرد.

ج-آزمایش فشار:پس از پایان اتصالات و آبندی لوله ها و قبل از پر کردن ترانشه باید خط لوله تست گرددکه به ترتیب زیر انجام می شود:
ابتدا هوای لوله را با وارد کردن آب خارج کرده تا در بخش های بلند خط هوایی وجود نداشته باشد بعد با کمک پمپ کم کم فشاری برابر5کیلوگرم بر سانتیمترمربع بیش از فشار لوله به خط وارد کرده که این فشار بسته به اهمیت لوله،طول و قطرآن 0.5تا 24 ساعت نگه داشته می شود و پس از این مدتافت فشار نبایداز0.1کیلوگرم بر سانتیمترمربع بیشتر باشد.

د- پرکردن ترانشه:برای این کار ابتدا اطراف و روی لوله را تا ارتفاع 20سانتیمتربرای لوله های چدنی،فولادی و بتن و30سانتیمتر برای لوله های آزبست خک سرندی ریخته و روی آن را تا سطح زمین خاک ریخته بطوری که هر 30سانتیمترآن خوب کوبیده شود. برای جلوگیری از نشست بعدی زمین روی لوله باید ضریب تراکم خاک روی لوله از 90درصد بیشتر باشد.

گذراندن لوله ها از تاسیسات موجود در مسیر خط

در کارگذاری لوله های آب غالبا به موانعی در زیر زمین یا روی زمین برخورد میشودکه برداشتن یا صدمه به آنها موجب اختلال در خدمات آنها خواهدشد،این موانع به 2گروه تقسیم میشوند:

1-موانع زیرزمینی ازقبیل لوله های آبرسانی،کانال های فاضلاب،لوله گاز، کابل برق و...که هنگام طراحی خط انتقال باید موقعیت افقی و عمق آنها در نقشه های اجرایی مشخص باشد. درصورتی که سازمان مربوط به هر تاسیسات اطلاع دقیقی از موقعیت آنها نداشته باشند باید با گمانه زنی و کندن زمین و زیرنظر نماینده مربوطه موقعیت هر مانع را در نقطه مورد نظرمشخص نمایند.

2-موانع روی زمینی مانند رودخانه و دریاچه که با کارگذاری لوله در بستر رودخانه می توان مشکل را حل کرد در این صورت بایدنسبت به تثبیت لوله در برابرنیروهای قائم نظیرنیروی ارشمیدوسی و نیروهای افقی ناشی از جریان آب و امواج پیش بینی بعمل آید.

انواع شبکه توزیع آب

شبکه لوله کشی بخشی از آبرسانی است که رساندن اب به مصرف کنندگان برعهده دارد.شبکه توزیع آب حدود50تا90درصد هزینه های آبرسانی را دربرمی گیردو چون تغییردادن لوله های یک شبکه پس از چند سال کار،هزینه بالایی لازم دارد در محاسبه لوله کشی 25تا40سال اینده را مبنای طرح قرار می دهندلذا از نظر نوع سیستم توزیع و پخش آب شبکه لوله کشی بر3گونه طراحی می گردد:

الف-شبکه شاخه ای که مانند درخت شاخه شاخه هست و ساده ترین نوع شبکه توزیع میباشد،جریان آب درآن یک طرفه و از سوی شاخه بزرگتر به کوچکتر است ،محاسبات این نوع شبکه ها ساده اما عیب مهم آنها اینست که هنگام شکستن قطعه لوله ای همه بخش های بعد از آن بی آب میشوندو همچنین در انتهای شاخه ها ممکن استآب بعلت کمی مصرف ساکن مانده و و باعث مزه و طعم ناخوشایند در آب گردد.
ب- شبکه های حلقوی:اگر انتهای شبکه شاخه ای را بهم وص نماییم شبکه حلقوی بدست می آید در این شبکه ها جریان آب درلوله ها بسته به جای مصرف تغییرجهت داده و هر ناحیه از دو یا چند جهت امکان آبرسانی دارد،این شبکه ها عیوب شبکه شاخه ای را ندارد ولی هزینه ساختمان انها بیشتر ومحاسبه آنها بعلت مشخص نبودن جهت جریان در لوله ها مشکل تر است.

ج-شبکه های درهم: چون ساختمان شبکه های حلقه ای خیلی گران تمام می شود و همیشه و همه جا به صرفه نیست لذادرعمل برای لوله کشی آبرسانی از ترکیب هردو شبکه استفاده می شود.
مبانی طراحی شبکه های آبرسانی

الف-محدودیت سرعت که از 2جهت قابل توجه میباشد:

1-حداکثر سرعت نباید در لوله آبرسانی از حد معینی بیشتر شود زیرا زیادی سرعت از یک سو سبب افزایش افت فشار و گران شدن لوازم ایجاد فشاردر شبکه(مخزن بلند یا پمپ) گردیده و از سوی دیگراین مقدار نیرو در زانویی ها و سه راهی هادر اثر تغییر جهت سرعت زیاد شده و امکان شکسته شدن لوله بویژه در اتصالات زیاد خواهد شد.
بیشترین سرعت آب در لوله های یک شبکه 2متر در ثانیه پیشنهاد می گردد.

2-حداقل سرعت درلوله ها که ممکن است در اثر سرعت کم رسوب در لوله بیشتر ایجاد شده و گازهای محلول در آب بصورت حباب هایی در آیند که در بخش های بلند شبکه جمع شده و جریان آب را مختل می سازند، همچنین کمی سرعت آب یا ایستادن آن سبب تغییر مزه آب و کاهش گوارایی می گردد.
کمترین سرعت آب در لوله ها ی یک شبکه0.3متر در ثانیه است.
ب- محدودیت فشار که بیشترین فشاردر شبکه آرسانی باید به اندازه ای باشد که لوله ها بتوانند آن را در محل اتصالات تحمل کنند، خطر ترکیدن لوله در نقلط پست و در نیمه شب که جریان آب در شبکه ناچیز و افت فشار به کم ترین و فشار به بیشترین حد خود می رسد بیشتر است.
استاندارد وزارت نیرو بیشترین فشار لوله آبرسانی را5تا7اتمسفرتعیین کرده است.
کمترین فشار در شبکه باید به حدی باشد که در ابتدای هر انشعاب فشار لازم برای مصرف کنندهدر لوله وجود داشته باشد این فشار باید نیاز های زیر را تامین نماید:
1-افت فشار های پدید آمده در لوله انشعاب،شیر ورودی به خانه و شیر یکطرفه را جبران نماید.
2-افت فشار پدید آمده در کنتوراب را جران نماید که این افت فشار برخلاف افت فشارهای موضعی دیگر معمولا زیاد و به6تا10متر ارتفاع نیز می رسد.
3-افت فشار لوله کشی درون هر طبقه از ساختمان را جبران کند.
4-بلندی طبقه های خانه ها را جبران کند.
5-در شیری واقع در ارتفاعی دو متر بالاتر از آخرین طبقه حداقل 3متر فشار در آب بماند.

در محاسبات ابتدایی و تقریبی میتوان کمترین فشار لازم در شبکه رابرای یک روستا تا 20متر اختیار نمود.

ج- محدودیت قطر لوله که با توجه به افزایش دبی لوله در مواقع خاص مانند آتش سوزی که تاثیرزیادی برلوله های فرعی و کوچک داشته و میتواند منجر به مکش در لوله ها و آلودگی آب گردد ،لذا برای جلوگیری از این پدیده کمترین قطر لوله را100 ودر کوچه های فرعی 60میلیمتر می گیرند.

منابع مورد استفاده:

1-محمدتقی منزوی-محاسبه شبکه های لوله کشی آب-مهر1352

2-احمدحامی- آب یابی و آبرسانی ایران باستان1350