سایت رشته صنایع شیمیایی

براي مشاهده عكس در اندازه اصلي كليك نماييد.

به دلیل تنوع سنگ انواع مختلف سیستم حفاری نیز جهت حفر چاه یا چاه درسنگ توسعه داده  شده است که انتخاب آنها به اندازه پروژه ، طبیعت و نوع سنگ ، عمق و قطر چاه ، مقدار استخراج و غیره ...... بستگی دارد . ابتدایی ترین شکل از سیستم حفاری ، پتک وپتک میله فلزی بوده است که جهت شکستن وکاهش ابعاد سنگ به کار گرفته شده است . ولی بتدریج با تکامل تکنولوژی و افزایش تقاضا جهت مواد معدنی و غیره این نوع سیستم های اولیه جای خود را به سیستم های پیشرفته تری داده اند. به نحوی که بعضی از سیستمهای حفاری (چرخشی یا دورانی ) قادرند در ازای هر شیفت st  2000 فوتی (حدود 600m ) حفاری کنند به طور کل بر اساس مکانیزم نفوذ درسنگ چهار گروه سیستم حفاری تاکنون توسعه داده شده اند که عبارتند از :

1-             سیستم حفاری دستی

2-             سیستم حفاری ضربه ای

3-             سیستم حفاری چرخشی

4-             سیستم حفاری ضربه ای – چرخشی

مته های حفاری که معمولا به پایین ترین بخش لوله حفاری یا در مورد چاههای عمیق بالاخص سیستمحفاری چرخشی به پایین ترین بخش لوله اضافی (drill collar ) متصل بوده و عامل انتقال انرژی دریافتی از لوله ی حفاری به سنگ می باشد و از این طریق موجب نفوذ در آنها می گردد. بدون شک مقدار انرژی باید به حدی باشد که بتواند مقاومت سنگ را در هم بشکند و جنس مته ها نیز باید از موادی تشکیل شده باشد که در مقابل سختی سنگ ها ، حرارت و فشار اعمال چاه یا چاهها مقاومت کنند . با توجه به عملکرد مته های حفاری ( شکستن و نفوذ در سنگها ) آنها را بر اساس سه اصل زیر طراحی می کنند..............

این امکان که همواره میزان دقیق فشاری را که هنگام حفاری یک چاه با آن مواجه خواهیم شد بدانیم وجود ندارد. به همین علت این یک مسئله غیر عادی نیست که ما با فشارهای کمتر از فشاری که گل حفاری اعمال می کند برخورد کنیم و در نتیجه سیال داخل مخزن به داخل چاه و سپس به سطح زمین جریان پیدا کند این پدیده blowout (فوران چاه ) نامیده می شود و یکی از خطرناکترین و گرانقیمت ترین اتفاقاتی است که در حین حفاری ممکن است اتفاق بیفتد.

وظیفه اصلی Blow out preventer  بستن annularspace  یعنی فضای بین پوشش جداری (casiny ) و drillpipe  می باشد preventer – ها به شکل های مختلفی طراحی شده اند اما ضرورتا همه آنها به شکل valve – هایی هستند که فضای بین casing و driupipe را می بندند-شکل 25

اغلب blow out prerenter یا به صورت هیدرولیکی و یا با فشار هوا کنترل می شوند و آنها برای احتیاط با دست نیز قابل کنترل (باز و بسته کردن ) می باشند میزان فشاری که آنها می توانند تحمل کنند بستگی به میزان قطر وفشار منطقه و عمقی دارد که..............

 مهمترین بخش رشته لوله های حفاری میله یا لوله حفاری است که به منظور انتقال انرژی به مته و عبور دادن گل حفاری به ته چاه جهت خنک نمودن سر مته و انتقال قطعات خرد شده سنگ از فضای بین دیواره خارجی لوله حفاری و دیواره چاه به سطح زمین طراحی گردیده است.

اصطلاحا وقتی از واژه لوله PIPE استفاده می شود در ذهن امکان عبور سیال از درون آن تداعی می شود که این اصطلاح در مورد لوله های حفاری ماشین صادق است . در مورد ماشینهای ضربه ای بعضا به جای لوله از واژه میله استفاده می شود ROD در لوله های ماشینی ضربه ای علی رغم عبور سیال از درون آن به دلیل قطر کم فضای درونی از واژه میله و حتی سوزن نیز استفاده می شود که منظور همان لوله حفاری است. اندازه لوله حفاری به اندازه چاه قدرت ماشین حفاری و مقدار انرژی منتقله به مته بستگی دارد و طول آن با توجه به طول چاه از چند سانتی متر متغییر است . برای حفر چاه های عمیق.........

پایین ترین بخش لوله های حفاری در روش حفاری چرخشی را لوله اضافی ( وزنه اضافی ) تشکیل می دهد که در واقع رابطه مته با لوله حفاری است لوله اضافی را قبلا طوق کوتاه ( pin- box connection  ) می نامیدند.اما به دلیل کاربردهای دیگر و تغییر در اندازه آن عنوان لوله یا وزن اضافی در صنعت حفاری متداول شده است . در سالهای اخیر طول لوله اضافی جدید تا 30  فوت (9متر) برای حفر چاههای عمیق طراحی می شود و برای حفر چاههایی نیمه عمیق گاهی طول مجموع وزنه اضافی به 900 فوت (274) نیز می رسد . هدف از قرار دادن لوله اضافی روی مته ایجاد سنگینی در بخش پایینی رشته لوله های حفاری به منظور جلوگیری از نوسانمته و انحراف چاه افزایش بازدهی حفاری است . سطح خارجی وزنه اضافی به........

لوله گذاری چاهها بالاخص چاههای نفت ،گاز،آب و اکتشافاتی قسمتی از عملیات حفاری می باشد که به هنگام پیشرفت عملیات حفاری یا پس از حفر چاه ها لازم است. عمل قرار دادن لوله های فولادی سنگینی در داخل چاهها را که به منظور حفاظت آنها انجام می گیرد لوله گذاری چاهها می نامند که مجموعه طول لوله ها که به صورت یک تیوب پیوسته و برای یک منظور خاص در عمق معینی از چاه گذاشته می شود رشته لوله های محافظ (casing string ) چاه گفته می شود . هر رشته لوله محافظ از یک یا چند لوله متصل به هم تشکیل شده است . لوله های هر..........

1-  لوله های محافظ اولیه conductor casing          

لوله محافظ اولیه قطورترین لوله محافظ چاه است موقعی استفاده می شود که خاکهای سطحی زمین نا پایدار باشند که به هنگام حفاری در اثر خورندگی و شستشوی ناگهانی ناپایدار توسط گل حفاری حفره های کوچک و بزرگ در سطح ایجاد می شود . طول این لوله ها بسته به نوع خاکهای سطح زمین 3 تا 6 متر (10 تا 20 فوت ) متغییراند .

2). لوله محافظ سطحی    surface casing                

لوله های محافظ سطحی چاهها معمولا برای جلوگیری از ورود آبهای خالص داخل منافذ ماسه ها به داخل چاهها به کار بده می شوند . اندازه طولی این لوله ها به عمق آبهای خالص در منطقه بستگی دارد و ممکن است از چند تا چند صد متر متغییر باشد لوله های محافظ سطحی تقریبا برای........

1-  لوله های محافظ اولیه conductor casing          

لوله محافظ اولیه قطورترین لوله محافظ چاه است موقعی استفاده می شود که خاکهای سطحی زمین نا پایدار باشند که به هنگام حفاری در اثر خورندگی و شستشوی ناگهانی ناپایدار توسط گل حفاری حفره های کوچک و بزرگ در سطح ایجاد می شود . طول این لوله ها بسته به نوع خاکهای سطح زمین 3 تا 6 متر (10 تا 20 فوت ) متغییراند .

2). لوله محافظ سطحی    surface casing                

لوله های محافظ سطحی چاهها معمولا برای جلوگیری از ورود آبهای خالص داخل منافذ ماسه ها به داخل چاهها به کار بده می شوند . اندازه طولی این لوله ها به عمق آبهای خالص در منطقه بستگی دارد و ممکن است از چند تا چند صد متر متغییر باشد لوله های محافظ سطحی تقریبا برای کلیه چاههایی که به منظور دسترسی به نفت و گاز حفر می شوند به کار می روند.

3).لوله محافظ میانی                    intermediate casing

از لوله های  محافظ میانی چاه وقتی استفاده می شود که چاه عمیق شده و مشکلات حفاری مثل فشار غیر نرمال طبقات شیل یا هرز رفتگی گل وجود داشته باشد .

4-1-  لوله های طولانی یا نهایی محافظ چاه  perforated casing  

 این لوله از سطح تا عمق نهایی چاه یا عمق مورد نظر ادامه دارد در مورد سیالات ( نفت – آب – گاز ) ممکن است لوله بالای منطقه حاوی سیال قرار داده شود یا با قسمت تحتانی  آن منطبق شود . در حالت اول منطقه پس از استخراج به صورت حفره باقی خواهد ماند در حالت دوم ضرورت دارد که در لوله طولانی محافظت چاه به منطقه حاوی سیال سوراخی ایجاد شود تا امکان سرازیر شدن سیال به داخل چاه فراهم شود که این رشته لوله را لوله محافظ طولانی سوراخ دار (perforated casing ) می نامند . رشته لوله طولانی چاه معمولا در شروع عملیات انتخاب می شود و به چند عامل بستگی دارد که عبارتند از :

1-   آیا بعد از دسترسی به عمق مورد نظر حفاری همچنان ادامه دارد یا نه در صورتی که جواب مثبت است انتخاب مته مناسب برای ادامه عملیات حفاری در انتخاب قطر داخلی لوله طولانی موثر است.

2-   تجهیزات مورد نیاز جهت ارسال به منطقه مورد نظر (عمق مورد نظر ) به منظور تولید دارای چه ابعادی است

3-   چگونگی قرار گیری لوله طولانی در انتهای چاه آیا لوله در قسمت فوقانی منطقه قرار می گیرد یا قسمت تحتانی آن

4-   قطر داخلی لوله طولانی باید به اندازه ای باشد که ابزار یابی حفاری (fishing ) به راحتی از داخل آن عبور کند تا در صوت گیر کردن هر قطعه از ماشین حفاری داخل چاه بتوان آن را بازیافت شکل زیر ارتباط بین رشته های لوله محافظ چاه و شرایط موجود در یک نمونه از چاه نفت را نشان می دهد.

لوله های محافظ چاه (casing ) بر حسب پنج خاصیت تقسیم بندی می شوند که عبارتند از :

1-  قطر خارجی

2-      ضخامت دیواره

3- نوع موادی که در ساخت لوله ها محافظ (پوشش جداری ) به کار رفته است

4-      چگونگی (نوع) اتصال

5-      طول لوله محافظ چاه

قطر خارجی و ضخامت دیواره لوله های محافظ چاه بر وزن و..........

3). تقسیم بندی لوله های محافظ براساس قطر و ضخامت دیواره لوله ها محافظ چاه بر اساس قطر خارجی و ضخامت دیواره یا وزن احمی شان نیز تقسیم می شوند تقسیم بندی API در این تقسیم بندی 74 نوع لوله محافظ با قطر بین 4/1  4 اینچ و ضخامت دیواره لوله بین 205/0 تا 595/0 اینچ و وزن بین 5/9 تا 94 پوند به ازای هر فوت فهرست شده است.

-تاثیر فشار خارجی بر روی لوله های محافظ و نحوه محاسبه آن

وقتی لوله های محافظ ( پوشش جداری ) در داخل چاه قرار می گیرند فشار پشت لوله های محافظ ممکن است از فشار داخل لوله های محافظ زیادتر شود . این حالت به دلایل زیر اتفاق می افتد :

1-    به خاطر فشار سیال داخل طبقات پشت لوله های محافظ

2-   به دلیل وجود آببین دیواره خارجی لوله محافظ و دیواره چاه در هر دو صورت چنانچه اندازه این فشار زیادتر از فشار داخل لوله محافظ گردید فروریختگی یا شکست اتفاق خواهد افتاد . چنانچه فرو ریختگی یا شکست ، دائمی باشد بدان شکست پلاستیکی (PLASTIC FAILURE ) در غیر این صورت آن را .........

سیمانه کردن چاهها بالاخص چاههای عمیق مثل چاههای اکتشافی نفت ،گاز،آب تقریبا بدون استثنا به دلایل متعددی صورت می گیرد. لوله محافظ (casing) اولیه به منظور اجتناب از روان شدن گل حفاری به خارج از چاه نیاز به سیمانه شدن دارد. و همچنین به منظور جلوگیری از ورود آبهای خالص طبقات مشرف به سطح زمین به داخل چاه فضای بین دیواره لوله سطحی محافظ و چاه به سیمانه شدن   نیاز دارد . دیواره خارجی لوله محافظ میانی چاه    برای کاهش تاثیر فشار غیر نرمال  طبقات و زونهای ضعیف مثل شیل و رس  سیمانه می شود و بالاخره لوله نهایی محافظ چاه برای جلوگیری از ورود سیالات طبقات به داخل چاه و جلوگیری از باطلاق شدن ته چاه سیمانه می شوند. ضمنا سیمانه کردن لوله های محافظ (پوشش جداری )چاه کلا موجب دوام بیشتر لوله ها و مانع سایش آنها در اثر سیالات موجود در طبقات می شود که معمولا در طبقات زیرین زمین بالاخص سنگ های رسوبی موجودند.

ترکیب اصلی سیمانهایی که در سیمانه کردن چاهها حفاری به کار برده می شوند همان ..........

سیمانه کردن چاهها بالاخص چاههای عمیق مثل چاههای اکتشافی نفت ،گاز،آب تقریبا بدون استثنا به دلایل متعددی صورت می گیرد. لوله محافظ (casing) اولیه به منظور اجتناب از روان شدن گل حفاری به خارج از چاه نیاز به سیمانه شدن دارد. و همچنین به منظور جلوگیری از ورود آبهای خالص طبقات مشرف به سطح زمین به داخل چاه فضای بین دیواره لوله سطحی محافظ و چاه به سیمانه شدن   نیاز دارد . دیواره خارجی لوله محافظ میانی چاه    برای کاهش تاثیر فشار غیر نرمال  طبقات و زونهای ضعیف مثل شیل و رس  سیمانه می شود و بالاخره لوله نهایی محافظ چاه برای جلوگیری از ورود سیالات طبقات به داخل چاه و جلوگیری از باطلاق شدن ته چاه سیمانه می شوند. ضمنا سیمانه کردن لوله های محافظ (پوشش جداری )چاه کلا موجب دوام بیشتر لوله ها و مانع سایش آنها در اثر سیالات موجود در طبقات می شود که معمولا در طبقات زیرین زمین بالاخص سنگ های رسوبی موجودند.

ترکیب اصلی سیمانهایی که در سیمانه کردن چاهها حفاری به کار برده می شوند همان سیمانهای صنعتی است (مثل سیمان ساختمان سازی و غیره )، منتها تفاوت هایی از لحاظ ترکیب دارند که این تفاوتها عمدتا در جهت خاصیت پمپ پذیری (pumpability ) سیمانهای چاههای حفاری است ،بدین منظور و به دلایل دیگری نیز اضافه می شود.

نوع مواد و میزان مواد تشکیل دهنده سیمانهای صنعت حفاری باید به گونه ای باشد که خواص ذیل را در آنها ایجاد نماید :

1-   سیمان دوغابی باید به گونه ای باشد که بتوان آن را با پمپ در عمق معیینی از چاه قرار داد.

2-   به محض قرار گیری در چاه باید سریعا و در کوتاه مدت مقاومت کافی در آن ایجاد شود .

3-   در دراز مدت باید آن چنان به هم چسبی و مقاومت در آنها ایجاد شود تا از شکست مکانیکی جلوگیری به عمل آید.

4-   سیمان از نظر ترکیب شیمیایی باید به گونه ای باشد که سیالات طبقات بر روی آن تاثیری نگذارد.

5-   سیمان باید آنچنان قوامی داشته باشد که به مرور زمان تجزیه و فاسد نگردد و کیفیت خود را از دست ندهد.

6-   سیمان باید فاقد نفوذ پذیری باشد تا سیال طبقات به آن نفوذ  نکند.

ترکیب اصلی سیمان چاههای حفاری همان ترکیب سیمان پورتلند (Portland cement ) است. اجزاء اصلی سیمان پورتلند عبارتند از : آهک،رس،شیل،تفاله،بوکسیت و مواد آهن دار.

در ساختن این نوع سیمان میزان معینی از مواد یاد شده را با یکدیگر مخلوط و تا 2700 درجه فارنهایت در کوره حرارت می دهند. سپس آنرا به نرمه و سیمان تبدیل می کنند . ترکیب شیمیایی سیمان همان طور که گفته شد از مواد مختلف تشکیل شده است معمولا اجزای تشکیل دهنده سیمانهای مورد استفاده در چاههای حفاری در جدول زیر نشان داده شده است..............

1-علت به کار گیری تری کلسیم آلومینات واکنش سریع آنها در مجاورت آب است که مجب مقاومت شدید اولیه در سیمان می شوند دی کلسیم سیلیکات و تترا کلسیم آلومینوفرایت به تدریج از خود واکنش نشان می دهند و به همین ترتیب موجب افزایش تدریجی مقاومت سیمان می شوند .

2- علت استفاده از ژیپس در ترکیب سیمان کنترل واکنش تری کلسیم آلومینات است.

3- اکسید منیزیم به کندی با آب ترکیب و تولید اکسید منیزیم MG(OH)2 می نماید که این ترکیب باعث انبساط سیمان می شود . در به کار گیری مقدار اکسیدمنیزیم باید دقت به عمل آورد چون مقدار بیشتر آن بالاخص در سیمانهای صنعتی باعث ترک در آن می شود لذا  آن مقدار را در ترکیب سیمان باید در کمترین حد نگهداشت.

بین سیمان صنعتی و سیمان چاهها ی حفاری در دو مورد فرق اساسی است............

 افزایش حرارت و فشار ( بالاتر از اتمسفر) موجب کاهش زمان پمپاژ (PUMPAGE TIME ) بیشتر سیمانها حفاری خواهد شد افزایش فشار در وضعیتی که دما ثابت باشد باعث افزایش مقاومت فشاری می شود . نقش افزایش دما تا حدی پیچیده است . مقاومت فشاری بیشتر سیمانها در دمای بین 200 تا 240 درجه فارنهایت افزایش پیدا می کمد ولی بعد از این دما هر گونه افزایش دما موجب کاهش مقاومت خواهد  شد . چنانچه در این مرحله افزایش دما متوقف شود در بعضی موارد یا همه یا بخشی از مقاومت از دست رفته سیمان ممکن است پس از 30 روز به حالت اولیه برگردد. شکل های زیر ارتباط بین مقاومت فشاری سیمان با دما ، فشارو زمان پمپاژ را نشان می دهند:

الف ) ارتباط بین دما بر حسب فارنهایت و مقاومت فشاری سیمان بعد از 24 ساعت 

 ب).................

افزایش حرارت و فشار ( بالاتر از اتمسفر) موجب کاهش زمان پمپاژ (PUMPAGE TIME ) بیشتر سیمانها حفاری خواهد شد افزایش فشار در وضعیتی که دما ثابت باشد باعث افزایش مقاومت فشاری می شود . نقش افزایش دما تا حدی پیچیده است . مقاومت فشاری بیشتر سیمانها در دمای بین 200 تا 240 درجه فارنهایت افزایش پیدا می کمد ولی بعد از این دما هر گونه افزایش دما موجب کاهش مقاومت خواهد  شد . چنانچه در این مرحله افزایش دما متوقف شود در بعضی موارد یا همه یا بخشی از مقاومت از دست رفته سیمان ممکن است پس از 30 روز به حالت اولیه برگردد. شکل های زیر ارتباط بین مقاومت فشاری سیمان با دما ، فشارو زمان پمپاژ را نشان می دهند:

الف ). ارتباط بین دما بر حسب فارنهایت و مقاومت فشاری سیمان بعد از 24 ساعت. 

ب). ارتباط بین فشار بر حسب پی.اس.ای و مقاومت فشاری سیمان بعد 24 ساعت .

ج) ارتباط بین دما بر حسب فارنهایت و پمپاژ سیمان در چاههای حفاری

-      انواع سیمانهای مورد استفاده در چاههای حفاری

در مدتی که حفر چاههای عمیق ادامه داشته است چندین نوع سیمان مخصوص برای سیمانه کردن لوله های محافظ چاه نیز مورد استفاده قرار گرفته اند که اساس آنها همان است که قبلا گفته شد؛ در ذیل به تعدادی از این نوع سیمانها اشاره می شود.

1- سیمانهای بنتونایتی   BENTONITIC CEMENTS

سیمانهای دوغابی معمولا مورد استفاده در چاههای حفاری که وزن مخصوص آنها بین 14 تا 16 پوند در گالن متغییر می باشد .پتانسیل هرز رفتگی آب دارند در وضعیتی که به هدر رفتن آب سیمان واقع می شود مقاومت اولیه سیمان خیلی سریه و زیادتر از حد انتظاربه وجود می آید .چنین سیمانی اگر در پشت لوله های محافظ قرار گیرد موجب شکستگی (BREAK DOWN ) طبقات بالاخص طبقات ضعیف بویژه در مواردی که مقدار سیمان مصرفی زیاد باشد می شوند.

خاصیت هرز رفتگی (FILTRATION RATE ) آب سیمان در طبقاتی با خاصیت نفوذ پذیری موجب به جا گذاشتن لایه ای از سیمان ضخیم بر روی طبقات می شود. هرز رفتگی زیاد آب به داخل طبقات موجب وارد شدن آب به طبقات دارای پتانسیل سیال می شود و این امر احتمال فعل و انفعال رس موجود در طبقات در مجاورت آب را در بر دارد که در اثر تورم و انبساط باعث مسدود شدن بعضی از منافذ و کاهش نفوذ پذیری طبقات خواهد شد . در چنین وضعیتی به ترکیب سیمان دوغابی قدریبنتونایت اضافه می شود تا قوام سیمان دوغابی را افزایش دهد. مقدار بنتونایت پیشنهادی در ترکیب سیمان تا 25 درصد وزنی آن است که به چنین سیمانی سیمان بنتونایتی می گویند. طبق تعریف API هرز رفتگی آب سیمان وقتی اتفاق می افتد  که میزان به هدر رفتن آب به 1000 سانتی متر مکعب در دقیقه برسد . در حالی که تجربه عملی ثابت کرده است که در صورت اضافه کردن بنتونایت 25 درصد هرزرفتگی آب به 100 سانتی متر مکعب در دقیقه کاهش می یابد .

2-سیمانهای پرلیتی PER LITE CEMENTS    

  در این نوع سیمان همان طور که از اسمش پیداست پرلیت اضافه می شودپرلیت ساختمان سلولی و وزن مخصوص کم دارد (حدود 13 پوند به ازای هر فوت مکعب ) و از حرارت دادن یک نوع موادولکانیکی تا نقطه ذوب آن به دست می آید سیمانهای پرلیتی وزن مخصوص کمتری داشته و تقریبا خاصیت سیمانهای بنتونایتی دارند منتهی هزینه تهیه سیمانهای پرلیتی به مراتب گرانتر از سیمانهای بنتونایتی و معمولی است . ضمنا سیمانهای پرلیتی بالاخص در آنهایی که پرلیت به تنهایی به سیال اضافه می شود یک  عیب بزرگ دارند در این نوع سیمان پرلیت کشش دارد که از سیمان جدا و در قسمت فوقانی آن تجمع کند . برای رفع این مشکل مقداری بنتونایت به سیمان دوغابی پرلیتی افزوده می شود چون بنتونایت ، پرلیت را به طور یکنواخت داخل دوغاب پخش می کند.

3-1-  سیمانهای دیا تومه ای DIATOMACEOUS CEMENTS  

به دلیل آنکه سیمانهای دوغابی با جرم مخصوص کم اولویت دارند بدین منظور سعی می شود تا به ترکیب سیال معمولی مواد با جرم مخصوص کم اضافه شود تا موجب کاهش جرم مخصوص آن شودبدین منظور خاکهای دیاتومه دار به سیمان اضافه می شود . خاکهای دیاتومه دار ضمن آنکه باعث کاهش جرم مخصوص سیمان می شوند خاصیتی ایجاب می کنند که می توان حجم زیادی از آب را در ترکیب سیمان به کار برد بدون آنکه قسمت جامد سیمان جدا شود از معایب این نوع سیمان کاهش مقاومت و افزایش تغلیظ آن است.

4-2-  سیمان ژیپسی  GYPSUM CEMENTS  

ژیپس (CASO4,2H2O ) وقتی به سیمان اضافه می شود که به سیمان سخت نیاز باشد . از مزیت های این نوع سیمان مسدود کردن زونهایی است که هرز رفتگی گل حفاری ( LOST CIRCULATION ) یا فوران (BLOW OUT ) اتفاق خواهد افتاد اما به دلیل بالا بودن هزینه این نوع سیمان استفاده از آن جز در مواردی خاص توصیه نمی شود.

5-3-  سیمان رزینی RESIN CEMENS    

موارد استفاده این نوع سیمان بسیار محدود است چون هزینه تهیه این نوع سیمان بالا است . از این نوع سیمان برای مسدود کردن طبقات (طبقاتی که گل حفاری به هدر می رود ) استفاده می شود.

نفت اگرچه يك منبع بسيار با ارزش جهت توليد انرژي و بسياري از مواد شيميايي است اما بي توجهي در مراحل استخراج و انتفال آن مي تواند آلودگي هاي زيست محيطي فراواني را باعث شود كه بعضا غير قابل جبران هستند. آلوده شدن محيط زيست به مواد نفتي در بعضي موارد بصورت طبيعي حادث مي شود. در اين مورد در بعضي مناطق نفت خيز جهان بعلت نزديك بودن منابع نفتي به سطح زمين مي تواند نفت همچون چشمه اي جوشان از دل زمين خارج شود و محيط پيرامون خود را به اين ماده آلوده كند. بروز چنين مواردي بسيار نادر مي باشد و بيشترين آلودگي هاي نفتي ناشي از نفت خام يا فراورده هاي آن ناشي از فعاليتهاي انساني است. يعني متخصصين در اين امور در گرايشهاي مختلف ابتدا به شناسايي مناطق نفت خيز مي نمايند بعد تخمين ظرفيت مي شود و داستان ادامه مي يابد تا استخراج انجام شود. از آنجا كه معمولا مناطق نفت خيز اكثرا در بستر دريا ها و مناطق ساحلي قرار دارند در هنگام استخراج نشت نفت در مسيرهاي مختلف استخراجي مي تواند به آبهاي دريا و يا اقيانوس و همينطور به ساحل و زمينهاي مجاور آن راه يابد و محيط زيست را آلوده كند. مسير دوم در ايجاد آلودگي هاي نفتي در مسير انتقال اين ماده جهت تحويل به مقصدي ديگر انجام مي گيرد كه مي تواند در اثر نشت از لوله ها انتفال باشد و يا ناشي از تانكرهاي اقيانوس پيماي نفت كش اين نشت صورت گيرد. اين راه نشت نفت به محيط زيست در مسيرهاي مختلف استخراج و انتقال اگرچه اكثرا غير عمدي و يا در اثر سهل انگاري ما انسانها اتفاق مي افتد اما در بسياري از موارد هم كاملا عمدي بوده است بطور مثال حتما از رسانه هاي مختلف خبرهاي همچون مورد حمله قرار گرفتن كشتي هاي نفت كش و يا دكلهاي نفتي در درگيري ها و جنگهاي مختلف را شنيده و يا ديده باشيد بطور مثال در جنگ ايران و عراق و همينطور جنگ عراق با كويت و غيره و همينطور خرابكاري هاي كه عده اي مخالف يك حكومت بر سر لوله هاي انتقال و يا چاههاي نفتي ايجاد كرده اند و باعث آلودگي نفتي شده اند. از آنجا كه نفت از مواد شيميايي مختلفي تشكيل شده است راه يافتن آن به محيط زيست ما مي تواند بسياري از مشكلات را به بار آورد كه بسياري از اين مشكلات امروزه شناخته شده اند و شايد بسياري ديگر هم بعدها شناخته شوند. وقتي نفت خام به سطح زمين و يا آب راه پيدا مي كند قسمتهاي سبك آن كه بسيار سمي هم هستند مثل بنزن و تولوئن سريع بخار مي شوند و هواي آن منطقه را آلوده مي نمايند اما قسمتهاي سنگين تر تركيبات نفتي براي مدتهاي طولاني در محيط زيست باقي مي ماند و خاك زمين و آب درياها و اقيانوسها و همينطور سواحل آنها را آلوده مي كند. در اين ميان جانداران دريايي دچار آسيب شده و از بين مي روند. پرندگان دريايي كه در سطح آب شنا مي كنند سريعا به مواد نفتي آغشته مي شوند و پرهاي آنان بسياري از خصوصيات حياتي خود را از دست مي دهند بدين ترتيب پرنده قدرت پرواز را از دست مي دهد و نمي تواند محيطش را عوض كند و خيلي سريع توسط شكارچيانش صيد مي شود. اين پرها همچنين نمي توانند دماي بدن پرنده را حفظ كنند و با تغييرات دمايي اين موجودات سريعا تلف مي گردند. ورود تركيبات مختلف نفتي به دستگاه گوارش آنان سبب صدمات شديد و در نهايت مرگ آنها مي شود. ساير موجودات دريازي از كوچكترين آنها يعني ميكروبها تا بزرگترين آنها يعني نهنگها هم از اين آلودگي ها بر حذر نبوده و اين تركيبات سمي مي تواند آنها را نابود كند.بنابر اين اگرچه نفت و تركيبات حاصله از آن براي حيات ضروري هستند اما بي توجهي در توليد و انتقال آن و آلوده شدن محيط زيست به اين مواد مي تواند حيات را از انسانها و ساير موجودات اين كره خاكي بگيرد.

مندلیف را چقدر می شناسید؟کمتر کسی است که با جدول تناوبی مندلیف در دروس شیمی آشنایی نداشته باشد و حداقل نام این جدول را شنیده و دیده است. این جدول به شیمیدانان تاکنون کمک‌های شایانی کرده است زیرا همه عناصر موجود و کشف شده، وزن و نوع خاصشان توسط دانشمند مشهور روسی، دیمیتری ایوانویچ مندلیف طبقه‌بندی شده است. این دانشمند برجسته توانست با تبحر کافی در شیمی به خواص عناصر مختلف دست یابد و آنها را به همگان معرفی کند.در این مقاله به زندگی پرفراز و نشیب این شیمیدان اشاره می‌‌کنیم تا اطلاع کامل در زمینه نحوه زندگی و تلاش‌های مستمر او به دست آورید.کودکی یک یتیمدیمیتری ایوانویچ در هفت فوریه سال 1834 در شهر توبولسک سیبری در یک خانواده متوسط و پرجمعیت چشم به جهان گشود. او چهاردهمین فرزند خانواده مندلیف به شمار می‌‌رود. پدرش ایوان مدیر یکی از مدارس محلی بود و مادرش ماریا در کارگاه شیشه‌گری که از پدرش به ارث رسیده بود کار می‌‌کرد تا بتواند کمک خرج شوهرش باشد. پدربزرگ ایوانویچ نیز مدیر مسئول اولین روزنامه در سیبری بود. دیمیتری ایوانویچ زندگی خوب و آرامی داشت تا این‌که پدرش را بر اثر یک بیماری قلبی از دست داد و یتیم شد. از آن به بعد اندوه و ناامیدی فضای خانه را پر کرد و ایوانویچ که پنج سال بیشتر نداشت در غم از دست دادن پدر افسرده شد. مادر بیشتر کار کرد تا هزینه خانواده پرجمعیتش را درآورد. او شبانه‌روز در کارگاه شیشه‌گری مشغول ساخت انواع ظروف بلوری بود تا بچه‌هایش در آسایش زندگی کنند و به تحصیل بپردازند.دیمیتری ایوانویچ به مدرسه توپولسک رفت و استعداد درخشان خود را در زمینه ریاضی و فیزیک به معلمان خود نشان داد. عصرها بعد از اتمام مدرسه به کارگاه نزد مادرش می‌‌رفت و او را در شیشه‌گری کمک می‌‌کرد. دایی‌اش بسارگین راهنما و دوست خوبی برای دیمیتری بود. وقتی دیمیتری پا به 14 سالگی گذاشت مادرش به او قول داد که وی را به سن پترزبورگ برای ادامه تحصیل بفرستد اما بخت با آنان یار نبود و کارگاه شیشه‌گری آتش گرفت و همه سرمایه‌شان از دست رفت.دیمیتری برای یافتن شغلی پردرآمد به سن پترزبورگ رفت و در آن‌جا به تدریس در یک مدرسه پرداخت.

مندلیف را چقدر می شناسید؟کمتر کسی است که با جدول تناوبی مندلیف در دروس شیمی آشنایی نداشته باشد و حداقل نام این جدول را شنیده و دیده است. این جدول به شیمیدانان تاکنون کمک‌های شایانی کرده است زیرا همه عناصر موجود و کشف شده، وزن و نوع خاصشان توسط دانشمند مشهور روسی، دیمیتری ایوانویچ مندلیف طبقه‌بندی شده است. این دانشمند برجسته توانست با تبحر کافی در شیمی به خواص عناصر مختلف دست یابد و آنها را به همگان معرفی کند.در این مقاله به زندگی پرفراز و نشیب این شیمیدان اشاره می‌‌کنیم تا اطلاع کامل در زمینه نحوه زندگی و تلاش‌های مستمر او به دست آورید.کودکی یک یتیمدیمیتری ایوانویچ در هفت فوریه سال 1834 در شهر توبولسک سیبری در یک خانواده متوسط و پرجمعیت چشم به جهان گشود. او چهاردهمین فرزند خانواده مندلیف به شمار می‌‌رود. پدرش ایوان مدیر یکی از مدارس محلی بود و مادرش ماریا در کارگاه شیشه‌گری که از پدرش به ارث رسیده بود کار می‌‌کرد تا بتواند کمک خرج شوهرش باشد. پدربزرگ ایوانویچ نیز مدیر مسئول اولین روزنامه در سیبری بود. دیمیتری ایوانویچ زندگی خوب و آرامی داشت تا این‌که پدرش را بر اثر یک بیماری قلبی از دست داد و یتیم شد. از آن به بعد اندوه و ناامیدی فضای خانه را پر کرد و ایوانویچ که پنج سال بیشتر نداشت در غم از دست دادن پدر افسرده شد. مادر بیشتر کار کرد تا هزینه خانواده پرجمعیتش را درآورد. او شبانه‌روز در کارگاه شیشه‌گری مشغول ساخت انواع ظروف بلوری بود تا بچه‌هایش در آسایش زندگی کنند و به تحصیل بپردازند.دیمیتری ایوانویچ به مدرسه توپولسک رفت و استعداد درخشان خود را در زمینه ریاضی و فیزیک به معلمان خود نشان داد. عصرها بعد از اتمام مدرسه به کارگاه نزد مادرش می‌‌رفت و او را در شیشه‌گری کمک می‌‌کرد. دایی‌اش بسارگین راهنما و دوست خوبی برای دیمیتری بود. وقتی دیمیتری پا به 14 سالگی گذاشت مادرش به او قول داد که وی را به سن پترزبورگ برای ادامه تحصیل بفرستد اما بخت با آنان یار نبود و کارگاه شیشه‌گری آتش گرفت و همه سرمایه‌شان از دست رفت.دیمیتری برای یافتن شغلی پردرآمد به سن پترزبورگ رفت و در آن‌جا به تدریس در یک مدرسه پرداخت.



 او در سال 1850 توانست بورس تحصیلی بگیرد و وارد دانشگاه سن پترزبورگ شود و به تحصیل در رشته ریاضی، فیزیک و شیمی بپردازد. او خانواده خود را هم به سن پترزبورگ آورد اما متاسفانه مادر و خواهرش به بیماری سل دچار شدند و او را با یک دنیا غم و اندوه تنها گذاشتند.درخشش در دانشگاهعلی‌رغم مشکلات و فشار روحی بر دیمیتری، او از درس غافل نشد و با نمرات عالی دروس دانشگاهی را می‌‌گذارند.دیمیتری بر اثر فقر و غم و اندوه بیمار شد تا حدی که پزشکان تصور کردند او نیز به سل مبتلا شده است. لذا به او توصیه کردند به یک جای خوش آب و هوا برود و کمی استراحت کند. دیمیتری به جزایر کریمه سفر کرد و کم‌کم سلامت خود را به دست آورد و بعد به سنت پترزبورگ بازگشت. او زیرنظر آ. وسکرسنکا شیمیدان بزرگ روسی به آموختن علوم شیمی پرداخت و در سال 1855 با دریافت یک مدال طلا فارغ‌التحصیل و به تدریس در دبیرستان مشغول شد و کتاب شیمی آلی را منتشر کرد که اولین کتاب درسی شیمی آلی روسیه بود. او به فرانسه و آلمان دعوت شد تا در کنفرانس‌ها شرکت کند. سپس با ارائه کتابی تحت عنوان اتحاد آب و الکل در زمینه شیمی صنعتی درجه دکتری گرفت و استاد شیمی در دانشگاه سن پترزبورگ شد. او چند کتاب با عنوان شیمی معدنی و اصول شیمی منتشر کرد که مورد توجه اساتید شیمی قرار گرفت

.در سال 1864 با دختری به نام فزووز لشوا در دانشگاه آشنا شد و ازدواج کرد. ثمره این ازدواج دو فرزند بود یک پسر به نام ولودیا و یک دختر به نام الگا . اما این ازدواج فرجام خوبی نداشت و به طلاق و جدایی منجر شد.خلق جدول مندلیفدر سال 1869 جدول عجیبی را تنظیم کرد که عناصر براساس خواص مواد در خانه‌های عمودی و افقی قرار گرفته شده بود.به این ترتیب این جدول از سبک‌ترین عنصر یعنی هیدروژن آغاز و به سنگین‌ترین آنها یعنی اورانیوم خاتمه پیدا می‌‌کرد. دیمیتری عاشق خواهر دوستش پوپوف شد لذا با او ازدواج کرد که ثمره این ازدواج چهار فرزند بود. دیمیتری برای خلق عجیب و غریبش مورد تمسخر اعضای انجمن شیمیدانان روسیه قرار گرفت، ولی فقط لوتادمیر دانشمند بزرگ شیمی بود که او را تشویق به ادامه کارش می‌‌کرد.در سال‌های بعد دانشمندان فرانسوی و نروژی عناصر گالیم و اسکاندیم و ژرمانیم را کشف کردند که مندلیف این عناصر را هم در جدولش قرار داد.مهاجرتدیمیتری مردی آزادی‌خواه و خستگی‌ناپذیر و علاقه‌مند به مسائل اجتماعی بود لذا مورد انتقاد از سوی دولت تزار قرار ‌گرفت. وقتی حکومت تزار او را سد راه خود دیدند وی را به کشور‌های خارجی فرستادند تا از روسیه دور باشد.مندلیف به پاریس رفت و در آزمایشگاه ورتس شیمیدان فرانسوی مشغول به کار شد.
 
مدتی را هم به همکاری با بونزن شیمیدان و فیزیکدان آلمانی پرداخت. سپس به آمریکا سفر کرد و از چاه‌های نفتی پنسیلوانیا بازدید به عمل آورد.مندلیف هنگام کسوف سال 1906 به فرانسه رفت و برای تحقیق فضایی با بالون به هوا پرواز کرد.او در همان سال در لیست نامزدهای جایزه نوبل قرار گرفت ولی به دلیل این‌که (مواسان) شیمیدان فرانسوی یک رای بیش از او آورد این جایزه به مندلیف نرسید. مندلیف یکی از چهره‌ها و شخصیت‌های دوست داشتنی نزد مردم روسیه بود. لذا به هنگام جنگ روس و ژاپن آنان از مندلیف خواستند که به کشورش بازگردد و قوت قلب مردم کشورش باشد.از این‌رو سال‌های آخر زندگی مندلیف در غم و نگرانی جنگ و خونریزی گذشت.مندلیف به کتاب‌های علمی تخیلی ژول ورن علاقه زیادی داشت و در اوقات فراغت به مطالعه این کتب می‌‌پرداخت. در سال 1907 هنگام مطالعه یکی از کتاب‌های ژول‌ورن بود که به آنفلوآنزا دچار شد. بسیاری از پزشکان سن پترزبورگ برای معالجه او تلاش زیادی کردند اما او بر اثر تب و عفونت گلو و سینه دوام نیاورد و در سن 73 سالگی چشم از جهان فرو بست.از آن زمان به بعد همه خانه‌های جدول وی پر شد و آخرین خانه خالی در سال 1938 با کشف اکتینیم در پاریس پر شد و به این ترتیب جدول عجیب و غریب این شیمیدان پرکار به بار نشست. در سال 1955 عنصر شماره 101 این جدول نیز کشف شد و به افتخار وی مندلیفیم نام‌گذاری شد.

پیام این کاریکاتور چیست ؟

لابد خبر پرتاب موفقیت آمیز ماهواره امید را با پرتابه سفير شنيدين و ديگه اين مطلب حداقل اين روزها تكراري شده هرچند هنوز هم در برخي روزنامه هاي خارجي تفاسير اين موفقيت رو درج ميكنن. حتي توي ويكيپديا هم اسم ماهواره اميد سريعا درج شده است (Omid Satellite). ولی قصد من انعکاس این خبر نیست!

لابد خبر پرتاب موفقیت آمیز ماهواره امید را با پرتابه سفير شنيدين و ديگه اين مطلب حداقل اين روزها تكراري شده هرچند هنوز هم در برخي روزنامه هاي خارجي تفاسير اين موفقيت رو درج ميكنن. حتي توي ويكيپديا هم اسم ماهواره اميد سريعا درج شده است (Omid Satellite). ولی قصد من انعکاس این خبر نیست!

گلایه من از برخی هموطنان عزیز ایرانی هستش. شما تصور کنید که اگه ایران این پرتاب رو انجام نداده بود و کشورهای اطراف ما مثل ترکیه و امارات متحده و یا یکی از این کشورهای عربی زودتر از ما ماهواره به فضا فرستاده بودند. اونوقت سیل پیامکها و ایمیلها و بیانیه انجمنها بود که بر سر مردم ما ریخته می شد که مثلا "خاک بر سر ما که در گیر تورم و بازار هستیم که فلان کشور ماهواره به فضا فرستاده و ما تماشاچی هستیم" و یا اینکه "برای ایران و ایرانی اظهار تاسف میکردیم که فلان کشور مسلمان یا عرب یا ترک ماهواره هوا کرده و ما هنوز افسوس کوروش و داریوش رو میخوریم"

خداییش قبول دارین که اینطوری بود. حالا شاید بپرسید که چه ربطی به الان داره، مگه چی شده؟؟ میدونید چی شده؟ از این دارم می سوزم که ما یه زمانی پرتاب ماهواره ای مثل آپولو را سخت ترین کار میدونستیم و اصطلاح آپولو هوا کردن را ضرب المثل کارهای دشوار کردیم ولی الان که خودمون ماهواره هوا کردیم - فارغ از هیاهو های تبلیغاتی سیاسی له یا علیه اون- و راه به راه پیامکها و ایمیلهای مسخره کننده و جوک برای هم می فرستیم که مثلا "ماهواره امید کشف کرده که زمین گرد است!"، "ماهواره امید خبر از کشف یک امامزاده بین زهره و مریخ داده" یا صد تا از این جوکهای مسخره که بیشتر از اینکه آدم خنده اش بگیره به حال این ملت گریه اش میگیره که داره توانمندیهای جوانان دانشمندشون رو به باد مسخره میگیرن.

بابا برین توی وبلاگهای انگلیسی و عرب زبانان ببینید که این همسایه های ما چقدر دارن حسرت میخورن و حسودی میکنن و در ضمن خیلی هاشون به ایرانیها به خاطر این کار تبریک میگن. اونوقت ما داریم خودمونُ خودمون رو مسخره میکنیم.

برای اینه که ما هنوز خودمون باورمون نشده که فارغ از ایرانی بودن و مسلمان بودن، هر انسانی هر آرزویی داشته باشه میتونه بهش برسه.
ما پدید آورنده شرایطیم نه برآمده از پدیده ها!

خوب فكر كنيد كه آيا به نظر شما اینکارها واقعا افسون نداره!!؟؟